Irene.
Buổi sáng, tôi thường thức dậy trước lúc bình minh khi sương
đêm vẫn bàng bạc trong không gian. Màn đêm đang chuyển mình từ từ vỡ nhẹ. Mùi hương
nguyệt quế ngòn ngọt thoang thoảng trong vườn. Mấy hôm nay, Sài Gòn bắt đầu
chuyển mùa. Những đám mây xám bay ngang qua thành phố mang theo những cơn mưa.
Cơn mưa đêm qua đã tưới mát, tắm gội mọi vật làm cho cây cối xanh tươi bừng
bừng sức sống. Tia nắng đầu tiên rọi xuống. Trên cành, chú chim non tỉnh giấc,
thò đầu ra ngơ ngác nhìn lên bầu trời cao rồi cất tiếng hót véo von. Một nụ
hồng tinh khôi mấp máy hé nở… Tất cả khoảnh khắc đó tạo nên một bức tranh đón
chào ngày mới thật đẹp, tươi sáng, dịu dàng và bình yên.
Trong cuộc sống, tôi cũng đã từng bắt gặp rất nhiều những
khoảnh khắc. Có những khoảnh khắc làm cho tôi tràn ngập hạnh phúc hay sung
sướng. Có những khoảnh khắc đem đến cho tôi sự đau khổ hay u buồn. Có khi lại
đem đến cho tôi những giây phút cảm động hay vui tươi … cũng có những khoảnh
khắc đi qua làm cho tôi ngây ngất rồi lại tiếc nuối rằng sao để nó trôi qua
nhanh thế!… Tôi cũng đã chứng kiến không ít những cuộc hội ngộ mừng vui hay
những cuộc chia ly đầy nước mắt nhưng chưa bao giờ tôi chứng kiến trong cùng
một lúc lần lượt diễn ra các khoảnh khắc và những mảng khoảnh khắc đó khi nối
kết ghép lại thành một bức tranh nhiều màu sắc. Trong tranh có những gam màu
sáng, có những gam màu tối, những gam màu đậm, nhạt đan xen hòa quyện. Rồi từ những
cung bậc màu sắc đó đã làm cho tổng thể bức tranh không chói lóa mà trở nên hài
hòa hoàn thiện một tác phẩm tuyệt mỹ. Đó là bức tranh có một không hai của ngày
trở về .
Tôi đã được chứng kiến những người anh, người chị đi tìm bạn
lưu lạc gần nửa thế kỷ. Để rồi khi đến nơi đây nghẹn ngào nghe tin bạn mình
vĩnh viễn rời xa cuộc đời. Tôi cũng đã thấy các anh, các chị tìm kiếm nhau
trong sân trường nhìn thật lâu vào từng khuôn mặt của mọi người mong tìm lại
những người bạn cùng khóa thân quen. Tôi thấy người chị vội vã trở về từ vùng
cao nguyên để gặp lại người mình yêu thương của một thuở nào. Tôi còn thấy
người bạn vượt qua một đoạn đường dài, từ miền Nam ra để chỉ mong tìm gặp một
người bạn cũng là ân nhân của mình gần bốn mươi năm không gặp …nhiều nhiều lắm!
Những khoảnh khắc làm tôi cảm động rơi nước mắt của cuộc hội ngộ trùng phùng hay
lặng người, lòng quặn thắt niềm đau khi nghe các bạn thống kê số lượng những
người bạn của mình đã vĩnh viễn ra đi về nơi cuối trời…
Tôi đã thấy ! Tôi đã nghe ! Tôi đã chứng kiến những khoảnh
khắc trong ngày ấy…
…Anh ôm chầm lấy cô bạn nghẹn ngào nói: - Mình cảm ơn bạn!
Cả hai đều rưng rưng trong giây phút xúc động không nói nên lời.
…Tháng ba năm một chín bảy lăm…khói lửa bùng lên! Mọi người
cuống cuồng không còn biết gì nữa. Thị trấn nhốn nháo, trường học bỏ trống, nhà
cửa tan hoang…anh và các bạn cũng bị cuốn theo dòng người chạy toán loạn trên
Tỉnh lộ 7. Anh chạy qua bao nhiêu núi rừng, sông suối. Trông thấy biết bao cảnh
chết chóc tang thương. Giẫm đạp lên bao nhiêu xác chết. Đêm trong rừng rậm hay
bên khoảng đồng trống, ngày thì chạy qua bao xóm thị điêu tàn dưới trời nắng
gắt hay cơn mưa dầm… cho đến khi về đến Tuy Hòa thì rũ rượi, tiều tụy, xơ xác. Nhìn
xung quanh chẳng có ai quen biết. Vừa mệt lả vì đói vì khát vì cuộc hành trình
đầy gian khổ, thảm khốc…anh ngồi bệt xuống đâu đó bên đường. Không biết trong bao lâu. Bỗng có người bước
đến bên cạnh, anh ngước đôi mắt lờ đờ nhìn lên. Một nụ cười quen thuộc của cô
bạn học cùng lớp ở Sư Phạm Quy Nhơn…Có lẽ suốt đời này anh không bao giờ quên
được đôi mắt đầy tình thân ái và cô bạn ấy đã giúp anh trở về quê nhà.
Lần này về thăm trường anh phải về và niềm mong ước lớn nhất
là được gặp cô bạn ấy để nói một lời cám ơn. Nếu lỡ mai kia trở về cát bụi cũng
an lòng.
Trong đám đông giữa sân trường chiều 12 tháng 5, người chị
đang ngơ ngác nhìn từng khuôn mặt. Một lát sau, trông thấy! Mừng quá chị vội
vàng chạy đến! Anh quay lại một giây ngỡ ngàng rồi vỡ òa ra. Hai bàn tay tìm
nhau nắm chặt. Dường như họ cảm nhận được hơi ấm của nhau của hơn bốn chục năm
về trước. Ánh mắt hai người nhìn nhau chan chứa thâm tình.
…Năm 1970 nghe tin anh vào Sư Phạm, đang học năm thứ nhất
trường Nữ Hộ Sinh Huế, chị bỏ về và năm sau chị cũng vào sư phạm. Anh rất nghệ
sĩ, hát đàn. Chị cũng hát rất hay. Ra trường anh đổi lên Đà Lạt. Năm sau chị
cũng lên Đà Lạt. Thế nhưng hai người
không đi chung một lối. Anh lập gia đình đổi về Sài Gòn. Chị cũng lấy
chồng, sinh con. Sau những bộn bề lo toan cho gia đình. Những lúc rỗi, chị lại
thấy nhớ! Nhất là những đêm mưa, hay lúc chớm thu, một mình nhìn những chiếc lá
vàng rơi rụng trong vườn …chị lại quay quắt nhớ về người ấy. Và vì thế khi nghe
tin có chuyến về thăm trường xưa. Chị đã vội vàng đáp chuyến xe đêm từ Đà Lạt
mù sương, vượt hơn bốn trăm cây số đến với thành phố biển. Và hôm nay chị có mặt trong sân trường này…
Tôi đã thấy!
Một người ngơ ngác trong sân trường . Trên tay cầm những bức
hình xưa vừa được sang mới lại. Vui mừng khi gặp lại dăm ba người bạn cùng lớp.
Rồi những mái tóc bạc ấy! Đứng quây quần bên nhau say sưa ngắm nhìn chỉ trỏ,
nói cười về hình ảnh của mình và các bạn
thời trẻ. Hầu như không ai còn nhớ mình đã bước vào tuổi bảy mươi.
Đằng kia, một nhóm người đi tìm lại khoảng sân trường cũ.
Nơi mà cách đây gần bốn mươi năm họ đã xếp hàng bên nhau trong những buổi sáng
thứ hai chào cờ. Họ xúc động, đứng xích lại gần nhau hơn rồi thả hồn trở về lại
ngày xưa ấy. Họ chợt nhận ra rằng: Chiều nay, ở đây, bạn bè chỉ còn dăm ba đứa.
Trên chiếc ghế đá, trong công viên, một người bạn già đang
ngồi lặng lẽ thả hồn trở về những ngày tháng cũ. Không cất lên lời sợ làm vỡ đi
khoảnh khắc êm ả của lòng mình.
Tôi đã nghe! Cô giáo tôi trên bảy mươi tuổi. Khi nghe tin kỷ
niệm 50 năm ngày thành lập trường và chuyến trở về trường xưa. Từ Hà Nội bay
vào Huế để gặp bạn bè. Sau đó cùng đoàn Huế về Quy Nhơn. Chiều xuống chầm chậm,
một mình cô còn đứng thơ thẩn bên chiếc cổng Nội trú Nữ cố níu kéo thêm vài
giây phút hoài niệm đáng nhớ này!
Tối hôm đó, sau bữa tiệc mọi người không muốn rời xa nhau
nên một lần nữa đứng lại bên nhau, ngồi với nhau trong quán café hay ngồi xuống bên nhau trên
bãi biển…
“ Ngồi gần ngồi gần
nhau, vai sát vai nhau tựa đầu. Ngồi gần ngồi gần nhau, tay nắm tay cho thật
lâu. Ngồi gần ngồi gần nhau, xin nói cho nhau một điều. Ngồi gần ngồi gần nhau
cho nhiều…” (Tâm ca số 3 - Phạm Duy)
Tiếng gió, tiếng sóng biển hòa với tiếng thở dài cùng tiếng
hát, tiếng đàn của nhóm bạn vang lên trong đêm. Trên biển vắng, mênh mang một
nỗi buồn của cuộc hội ngộ sắp kết thúc.
Tôi đã nhìn! Tôi đã biết! Nhiều anh chị em bỏ hết mọi công
việc thường nhật, vượt quãng đường dài hàng trăm cây số đến đây để chỉ mong tìm
lại một khoảng lặng trong tâm hồn mình.
Tôi đã trông thấy trong chiều hôm ấy, những nụ cười tươi vui
của các anh, các chị, các bạn… những ánh mắt tha thiết hay rưng rưng. Cả ngàn
người đều nhìn về một phía. Muôn con tim đang thổn thức hòa cùng một nhịp đập.
Mọi ánh mắt nhìn nhau đều chân tình, thân thương. Người người như trẻ lại tuổi
đôi mươi không còn khoảng cách tuổi tác, địa vị, giàu nghèo, thân quen hay xa
lạ. Tất cả đều bỏ lại sau lưng cuộc sống riêng tư để chỉ thấy trước mắt mình là
những người bạn đồng môn thân yêu trong gia đình Sư Phạm Quy Nhơn… khoảnh khắc
thật hiếm tìm thấy trong cuộc đời.
Tôi cũng đã nhiều lần đi họp mặt bạn bè: Tiểu học, Trung học
hay họp mặt đồng nghiệp dạy cùng trường…nhưng chưa bao giờ tôi thấy có nhiều
cung bậc cảm xúc đến như thế : vui, buồn, nhớ, thương, yêu, quý… sung sướng,
hối tiếc, nghẹn ngào, cảm động, hạnh phúc… Tất cả dâng trào lên đến tột đỉnh! Cuộc trùng lai tháng năm tại khuôn viên
trường Sư Phạm Quy Nhơn làm cho mọi người ngây ngất để rồi những ngày sau đó cứ
lơ lơ lửng lửng, thơ thơ thẩn thẩn, ngẩn ngẩn rồi ngơ ngơ và cuối cùng trở về
lại chính mình là sự hoài cảm, tiếc nuối, bâng khuâng...
Rồi mai đây, trên bước đường xuôi ngược. Những ngày mưa tháng
nắng, những sáng thức giấc hoặc lúc đêm về, Thu sang hay đông đến! Có ai còn
nhớ lại những khoảnh khắc cảm động đáng yêu trong sân trường xưa không nhỉ?
Tôi xin nghiêng người trước tình bạn, tình đồng môn chân
thành tha thiết! Vẫn biết rằng có khi suốt một đời người không là gì cả nhưng
một khoảnh khắc nào đó lại là tất cả. Xin hãy trân trọng khoảnh khắc quý giá đó
và hãy ghi nhớ từng khoảnh khắc! Bởi vì, có thể chúng ta không còn có cơ hội
tìm lại được nữa? Khoảnh khắc chỉ trọn vẹn khi ta biết cảm nhận, biết lưu giữ
nó. Hãy để trái tim biết yêu thương! Hãy thương yêu mọi người! Hãy để lòng mình
chìm lắng xuống! Hãy sống thật tử tế với nhau dù bây giờ chúng
ta đang ở tận chân trời góc bễ nào! Hãy gìn giữ những tình cảm có trong nhau!
Biết đâu đó chỉ là một lần cuối cùng rồi mãi mãi thiên thu…
Sài Gòn, 4/6/2012.
Irene.
